دکتر اسماعیل‌ قدیریان؛ الگوی مشارکت اجتماعی و فعالیت علمی

ده روز پیش،‌ ۱۶شهریور۹۷، آخرین روز عمر یکی از موسسان موسسه آموزش عالی بهاییان (BIHE) بود؛ دکتر اسماعیل قدیریان.

دکتر اسماعیل قدیریان در سال ۱۳۰۶ در شهرستان سنگسر از توابع استان سمنان زاده شد. او پس از طیّ مدارج تحصیلی، موفق به أخذ درجه دکتری در رشته دامپزشکی از دانشگاه تهران (۱۳۳۳)، کارشناسی ارشد میکروب شناسی و ایمنی شناسی از انستیتو پاستور فرانسه (۱۳۴۲) و مدرک دکتری (PhD) از دانشکده علوم دانشگاه سوربن فرانسه (۱۳۴۷) شد.

دکتر قدیریان از سال ۱۳۳۵ در دانشکده بهداشت دانشگاه تهران به عنوان استادیار در انستيتو انگل شناسي و مالاريولوژي دانشگاه تهران به تدریس و فعالیت علمی و پژوهشی مشغول شد. او سال ۱۳۵۲ به درجه استادی نائل آمد و سال ۱۳۵۵ مدیریت گروه انگل شناسی و قارچ شناسی همین دانشگاه را به عهده گرفت.

فعالیت های علمی دکتر قدیریان محدود به مرزهای ایران نبود. او در همکاری با سازمان بهداشت جهانی (WHO) در برنامه ریشه کنی مالاریا در منطقه بالکان و سرزمین های یوگسلاوی سابق و مقدونیه فعالیت داشت و همچنین به مدت سه سال (۱۳۵۳-۱۳۵۵) در گروه میکروب شناسی، ایمنی شناسی و انگل شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه مک گیل (McGill) کانادا به پژوهش و خدمات علمی اشتغال داشت.

با وقوع انقلاب اسلامی در ایران و در جریان انقلاب فرهنگی، به دلیل اینکه دکتر قدیریان مانند سایر اساتید بهایی، راضی نشد که باور خود به آئین بهایی را انکار کند، از دانشگاه تهران اخراج شد.

در سالهای پر تب و تاب و مملو از سختی در دهه شصت خورشیدی، با وجود محدودیت‌های بسیار و بخاطر عشقی که به سرزمینش داشت، از ایران مهاجرت نکرد. از سال ۱۳۶۴ تا هنگام بازنشستگی به مدت بیست و شش سال سرپرست بخش ایمنی شناسی یکی از معتبر ترین آزمایشگاه های خصوصی در تهران یعنی «آزمايشگاه پاتوبيولوژي مركزي» بود. او در دوران حیات علمی خویش، چهل و چهار مقاله تحقیقاتی در زمینه انگل شناسی در نشریات بین المللی و داخلی منتشر کرد.

دکتر قدیریان به عنوان یکی از پنج معتمد و عضو هیأت امنای مورد تأیید دانشگاه ایندیانای آمریکا در ایران، امکان تحصیل در شاخه مکاتبه ای آن دانشگاه را برای جوانان بهائی محروم از تحصیل فراهم کرد و موجب تشویق و افزایش انگیزه ادامه تحصیل در آنها شد.

متعاقب آن و با تأسیس دانشگاه غیر رسمی بهایی در سال ۱۳۶۶، دکتر قدیریان مسئولیت‌های زیادی را در بخش های مختلف آن عهده دار شد. او در مقام عضو شورای علوم پایه پزشکی و شورای زیست شناسی، شورای عالی دانشگاه بهایی و استادی دروس مختلف در حیطه های میکروب شناسی و ایمنی شناسی نزدیک به سه دهه به همکاری با این دانشگاه پرداخت.

استمرار، پیگیری و موفقیت او در پیشبرد کارهایش در دانشگاه علمی بهاییان که در نهایت منجر به جبران خسارت وارد شده به جوانان بهایی محروم از تحصیل و فراهم شدن امکان تحصیل آنها شد، باعث شد که او در جامعه بهاییان یکی از معتبرترین و محبوب‌ترین چهره‌ها و از الگوهای برجسته علمی و مشارکت اجتماعی باشد.

در حوزه تخصصی نیز دکتر قدیریان در مطالعات كرم شناسي ايران خصوصا انگل هاي كرمي دستگاه گوارش انسان و حيوان، فعالیت‌های تحقیقی برجسته‌ای در استان‌های خوزستان و اصفهان انجام داده که نتایج آن در قالب مقاله‌های متعدد منتشر شده و مورد توجه اساتید این حوزه در داخل و خارج از ایران قرار گرفته است.