اعتراضات سراسری و افزایش بازداشت بهاییان؛ در دی ماه چه گذشت؟

در پی اعتراضات چند ماهه اخیر، ده‌ها شهروند بهایی همراه با سایر هم‌وطنان خود دستگیر و به بازداشتگاه‌های وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه منتقل شدند. تعداد زیادی از این شهروندان در منازل شخصی یا محل‌های کار، و بسیاری هم در خیابان‌ دستگیر شدند. اسامی دقیق همه‌ بازداشت‌شدگان بهایی مشخص نیست، نهادهای بازداشت کننده با تهدید و ترساندن خانواده‌ها، از خبررسانی آن‌ها در مورد نزدیکان‌شان جلوگیری کرده‌اند. 

بهاییان بازداشت‌شده مانند اکثر بازداشت شدگان ماه‌های گذشته با اتهاماتی نظیر «تبلیغ علیه نظام»، «اجتماع و تبانی علیه امنیت داخلی» و «اقدام علیه امنیت کشور» رو‌به‌رو هستند. اما شهروندان بهایی علاوه‌بر اتهامات بالا، با اتهام «عضویت در گروه غیرقانونی» هم که اشاره به بهایی بودن فرد دستگیرشده دارد، مواجه هستند. 

***

بهاییان بازداشت ‌شده در دی۱۴۰۱ چه کسانی هستند؟

در دی۱۴۰۱، پنج شهروند بهایی در شهرهای مختلف ایران دستگیر شدند.

«نکیسا حاجی پور» در ۱۱دی در مشهد دستگیر شد. او هنگام بازگشت از مشهد در فرودگاه، توسط چند لباس شخصی با در دست داشتن حکم بازداشت شد. سازمان اطلاعات سپاه شاخه مشهد، نهاد بازداشت کننده این شهروند بهایی است.

«یاشار راستی» در ۱۴دی، توسط اداره اطلاعات شیراز بازداشت شد و به بازداشتگاه اداره اطلاعات شیراز موسوم به «پلاک صد» منتقل شد. یاشار در حالی دستگیر شد که خواهرش، «آیدا راستی» چند روز قبل، از زندان اوین آزاد شده بود.

نفر سوم، «متین گرجی»، جوان بهایی ساکن قائمشهر است. او در روز یکشنبه۱۸دی‌، توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی خود بازداشت شد. بازداشت این شهروند بهایی همراه با ضرب‌وشتم شدید بوده است. سه روز بعد، متین به اتهام «توهین به مقدسات و توهین به رهبری از طریق شبکه اجتماعی یوتیوب» تفهیم اتهام شد.

پنجشنبه۲۲دی، «نبیل موفقی»، شهروند بهایی ساکن ساری که به ملاقات دوستانش در شهرستان گنبد کاووس رفته بود، توسط ماموران اداره اطلاعات با در دست داشتن حکم بازداشت شد. ماموران در هنگام خروج گفتند که نبیل را به ساری منتقل خواهند کرد.

«المیرا رحمانی»، هنرمند ۲۸ ساله بهایی در روز دوشنبه۲۶دی، توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی خود بازداشت شد. ماموران هنگام تفتیش منزل، ویولن سل او را هم ضبط کردند.

شهروندان بهایی آزاد شده در دی ماه چه کسانی هستند؟

با شروع دی، ۱۷ شهروند بهایی که در ماه‌های قبل دستگیر شده بودند هم‌چنان بلاتکلیف در بازداشت بودند. از این تعداد، هفت تن به قرار وثیقه تا پایان مراحل دادرسی، به‌طور موقت آزاد شدند.

نخستین شهروند بهایی، «بدیع خاضعی» است که در غروب چهارشنبه ۳۰آذر۱۴۰۱، از زندان فشافویه آزاد شد. بر اساس حکم صادره در دی، این شهروند بهایی بنا به اتهامات «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام»، به شش سال حبس تعزیری محکوم شده است.

فرد دیگر، «همایون خانلری» شهروند بهایی ساکن رشت است. او پس از ۲۶ روز، در شنبه۳دی‌، با تودیع قرار وثیقه از زندان لاکان رشت آزاد شد.

«آیدا راستی قلاتی»، پس از سه ماه بازداشت در زندان‌های اوین و قرچک ورامین، با سپردن وثیقه ۶۰۰ میلیون تومانی، به‌طور موقت آزاد شد. آیدا راستی در حالی آزاد شد که ده روز قبل همسر او، «بردیا بصیری» بازداشت شده بود. او احتمالا به دلیل گذاشتن استوری در همدردی با خانواده‌های کشته‌شدگان اعتراضات بازداشت شده است. این شهروند بهایی بر اثر فشارهای روانی وارده در طی بازداشت، دچار شوک عصبی در زندان شد؛ به‌طوری که پاهایش از زانو به پایین دچار فلج موقت شد.

«بشیر الله وردی» پس از ۴۰ روز بازداشت در روز دوشنبه۱۲دی از زندان اوین و «سامان خادم» پس از ۸۳ روز بازداشت در روز چهارشنبه۱۴دی از زندان عادل‌آباد شیراز، با قرار وثیقه و به‌طور موقت آزاد شدند.

روز چهارشنبه۲۱دی، «فربد علوی»، شهروند بهایی ساکن ساری، با تودیع قرار وثیقه ۸۰۰ میلیون تومانی از زندان اوین آزاد شد. این شهروند بهایی روز یکشنبه۱۳آذر، توسط ماموران امنیتی در منزل خود در شهر ساری بازداشت شد. خانواده‌ علوی سه روز از فربد بی‌خبر بودند تا سرانجام او در تماس کوتاهی به آنان اطلاع می‌دهد در بند سپاه زندان اوین است. خانواده علوی بارها به زندان اوین و زندان‌های دیگر تهران مراجعه می‌کنند، اما همه اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند، تا آن‌که پس از ۳۸ روز از زندان اوین آزاد می‌شود.

«منا قدرت»، آخرین شهروند بهایی آزاد شده در دی۱۴۰۱ است که پس از چهار هفته، با قرار وثیقه برابر یک میلیارد و دویست میلیون تومان در ۲۶ دی از زندان یزد آزاد شد.

بهاییان زندانی در دی۱۴۰۱ چه کسانی هستند؟

بر اساس اطلاعات اعلام شده از طرف خانواده‌ها، به غیر از پنج بهایی که در دی دستگیر شدند، ده شهروند بهایی دیگر که در ماه‌های قبل بازداشت شده‌اند، هم چنان تا دی۱۴۰۱ بازداشت بودند.

«سپهر ضیایی»، «پیام ولی»، «آرش زمانی» و «ارمغان ذبیحی»، چهار شهروند بهایی هستند که پایان ماه دی، ۴ ماه از دستگیری ایشان گذشته است. همگی این شهروندان در ۲دی۱۴۰۱، در منازل شخصی خود دستگیر شده‌اند.

سپهر ضیایی که سابقه گذراندن محکومیت یک سال و نیم را در دهه شصت دارد، در بند عمومی زندان اوین نگه داشته می‌شود. دادگاه او یک ماه پیش در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب، به ریاست قاضی «افشاری» برگزار شده، ولی تاکنون حکم او صادر نشده است. آقای ضیایی متهم به «عضویت در گروه غیر قانونی بهایی» است. این شهروند ۶۲ ساله بهایی، در طی چهار ماه گذشته شنوایی یکی از گوش‌هایش را از دست داده و به ناراحتی گوارشی مبتلا شده است. مسوول پرونده با درخواست قرار وثیقه برای آزادی موقت او موافقت نکرده است.

پیام ولی در زندان قزلحصار به‌سر می‌برد. این شهروند بهایی به دلیل عدم قبول دادگاه با وکیل تعیینی، حاضر به شرکت در جلسه دادگاه نشد. آقای ولی با اتهامات «تبلیغ علیه نظام»، «تبلیغ علیه اسلام»، «مصاحبه و ارسال خبر نقض حقوق بهاییان به رسانه‌های خارجی» و«تحریک مردم به اعتراضات از طریق صفحه مجازی» روبه‌رو است. ولی در پیام صوتی از زندان این اتهامات را رد کرد و گفت که بازجو تعدادی از اوراق بازجویی را پاره کرده و وی را تهدید کرده در صورت عدم همکاری، با حکم سنگین مواجه خواهد شد.

آرش زمانی و ارمغان ذبیحی، زوج جوان بهایی هستند که در طی چهار ماه بازداشت، از دیدار هم محروم بودند. این دو پس از پایان مراحل بازجویی و صدور کیفر خواست، از زندان اوین به زندان‌های فشافویه و قرچک منتقل شدند.

«پویا صراف»، زندانی بهایی دیگر است. او در ۱۱آبان در محل کارش در مهرشهر کرج دستگیر و پس از سه روز، به بازداشت‌گاه اداره اطلاعات شیراز منتقل شد. آخرین تماس او با خانواده‌اش در تاریخ ۲۹آذر بوده و در دی۱۴۰۱،‌هیچ تماس و اطلاعی از او نیست. خبرهای رسیده حاکی از آن است که این شهروند ۳۳ ساله بهایی و پدر یک کودک چهار ساله، تحت فشار برای اعتراف ساختگی قرار دارد.

به‌جز پویا صراف، سه شهروند بهایی دیگر از ماه قبل در شیراز بازداشت هستند. اسامی بهاییان تحت بازداشت عبارت از «مسعود ممتاز»، «پویا نوروزی» و «فراز حقیقت‌جو» است. بر اساس آخرین اطلاعات، مسعود ممتاز در اداره اطلاعات، پویا نوروزی در زندان عادل‌آباد شیراز و فراز حقیقت‌جو در بازداشتگاه اطلاعات سپاه بازداشت هستند. از اتهام این شهروندان اطلاعی در دست نیست.

«حامی بهادری» ۳۰مهر در منزل شخصی خود در تهران بازداشت شد. او پس از گذراندن بیش از هشتاد روز در زندان اوین، به زندان فشافویه منتقل شد. بهادری از حق انتخاب وکیل محروم بوده و مجبور به استفاده از وکلای مورد نظر قوه‌‌قضاییه شده است. اتهامات مطروحه علیه حامی بهادری، «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی علیه نظام از طریق انتشار مطالبی در صفحه شخصی خود با مضمون شعار زن، زندگی، آزادی» عنوان شده است. پرونده او در شعبه دو بازپرسی دادسرای اوین به ریاست «حاجی مرادی» در حال بررسی است.

«ساناز تفضلی»، آخرین شهروند بهایی بازداشت شده در ماه‌های قبل است. او یک ماه است که از اداره اطلاعات مشهد، به زندان وکیل‌آباد منتقل شده است. بازپرس پرونده، قرار وثیقه سنگین ده میلیارد تومانی برای او صادر کرده است. با آن‌که خانواده او وثیقه را تودیع کرده‌اند، ولی مقام قضایی در ۳۰ روز گذشته از آزاد کردن خانم تفضلی ممانعت به عمل آورده است.

در گزارش بالا، فقط به بهاییان بازداشتی در طی دی۱۴۰۱ اشاره شد. این در حالی است که تعداد زیادی از پیروان آیین بهایی در حال گذراندن احکام حبس در زندان‌های ایران هستند. از جمله می‌توان به «فریبا کمال آبادی»، «مهوش ثابت»، «هاله غلامی»، «افسانه امامی»، «ژیلا شهریاری»، «صهبا فرنوش»، «شهرام تومرایی» و «فردین ندافیان» در زندان اوین و «سیامک هنرور»، «سعید اتحاد» و «قاسم معصومی» در زندان عادل‌آباد شیراز، و «فریبا اشتری» در یزد و «اردشیر فنائیان»، در سمنان اشاره کرد.