منبع: www.iranwire.com
کیان ثابتی
در خرداد ۱۳۶۲، ده زن بهایی، تنها به‌خاطر باورهای دینی خود در میدان چوگان شهر شیراز، به دار آویخته شدند. به این زنان، سه مرتبه پیش از اعدام اجازه دادند تا توبه کنند و با برگشتن از اعتقادات قلبی‌شان، خود را از مرگ نجات دهند، ولی آن‌ها نپذیرفتند. سرانجام در روز ۲۸خرداد، آنان را پس از زمان دیدار با خانواده‌ها در سالن زندان، به‌طور ناگهانی و بدون اطلاع از سایر زندانیان جدا کرده و به میدان چوگان بردند.
این ۱۰ زن را به ترتیب سن، یکی‌یکی به دار آویختند و هر یک را مجبور کردند تا مرگ زن اعدامی پیش از خود را تماشا کند. «مونا»، دختر ۱۷ ساله، احتمالا آخرین فرد از این زنان بوده که نظاره‌گر اعدام ۹ زن دیگر بوده است.
رده سنی اعدام‌شدگان از مادری ۵۷ ساله تا دختری ۱۷ ساله بود. در بین اعدام‌شدگان، یک مادر و دختر در کنار همدیگر، زنانی که همسران‌شان را دو روز قبل در میدان چوگان اعدام کرده بودند، مادری که پسرش را دو روز پیش در همان مکان به دار آویخته بودند، دختری که پدرش سه ماه قبل و دختر دیگری که پدرش دو روز قبل در میدان چوگان اعدام شده بود، دیده می‌شدند.
هیچ دادگاه رسمی برای این ۱۰ زن باورمند به آیین بهایی تشکیل نشد و آنان پس از ۶ -۷ ماه بازداشت، اعدام شدند. دادستانی انقلاب فارس به هیچ‌کدام از آنان اجازه نوشتن وصیت‌نامه نداد. دو روز قبل از اعدام، در سحرگاه ۲۶خرداد۱۳۶۲، شش مرد بهایی در میدان چوگان به دار آویخته شدند.
اسامی این زنان عبارت است از:
«مونا محمود نژاد»، مجرد، ۱۷ ساله
«طاهره ارجمندی [سیاوشی]»، متاهل، ۳۰ ساله، پرستار
«اختر ثابت»، مجرد، ۲۵ ساله، پرستار
«رویا اشراقی»، مجرد، ۲۳ ساله، دانشجو اخراجی رشته دامپزشکی
«شهین [شیرین] دالوند»، مجرد، ۲۶ ساله، فارغ‌التحصیل جامعه شناسی
«مهشید نیرومند»، مجرد، ۲۸ ساله، فارغ‌التحصیل فیزیک
«سیمین صابری»، مجرد، ۲۵ ساله، کارمند
«عزت جانمی [اشراقی]»، متاهل، ۵۷ ساله
«نصرت غفرانی [یلدایی]»، متاهل، ۴۶ ساله
«زرین مقیمی»، مجرد، ۲۹ ساله، لیسانس ادبیات انگلیسی
کمپین #داستان_ ما _یکیست
در ۲۵اردیبهشت١۴٠٢، جامعه جهانی بهایی، در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«روز ۱۸ژوئن۲۰۲۳ [٢٨خرداد۱۴٠٢]، چهلمین سالگرد اعدام ۱۰ زن بهایی در شیراز است که در یک شب، توسط جمهوری اسلامی در میدان چوگان شیراز به دار آویخته شدند. جرم آن‌ها، انکار نکردن باور به آیینی بود که اصل برابری جنسیتی -که در ایران وجود ندارد و جرم‌انگاری می‌شود- و همچنین وحدت، عدالت و راستگویی را ترویج می‌کند.»
جامعه جهانی بهایی، در چهلمین سالگرد اعدام این ۱۰ زن، یک کمپین جهانی با عنوان #داستان_ما_یکیست (#OurStoryIsOne) راه‌اندازی می‌کند که هدفش گرامیداشت این زنان اعدامی و تلاش دیرینه زنان ایرانی از هر عقیده و پیشینه‌ای برای تحقق برابری جنسیتی در دهه‌های گذشته است؛ تلاشی که تا به امروز ادامه دارد.
این کمپین در ماه ژوئن [خرداد] آغاز می‌شود و برای یک سال ادامه دارد، اما دوره فشرد‌ه آن، از اول ماه ژوئن [۱۱خرداد] آغاز و تا چهلمین سالگرد اعدام این ۱۰ زن در روز ۱۸ ژوئن [٢٨خرداد] ادامه خواهد یافت.
جامعه جهانی بهایی در بزرگداشت ١٠ زن شیراز و آرمان عدالت و برابری که آنان جان خود را برای آن فدا کردند، از مردمان جهان، هنرمندان، موسیقی‌دانان، فیلمسازان و سایر فعالان در زمینه‌های مختلف هنری دعوت می‌کند تا یاد آنان را گرامی بدارند. مشارکت‌ها می‌تواند در قالب ترانه‌هایی دربار این ۱۰ زن، ویدیوهای کوتاه درباره زندگی آن‌ها، خاطره‌ای از این زنان، هنرهای گرافیکی، آثار نوشتاری یا پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی، نشست‌های عمومی و جلسات یادبود باشد، تا از تلاش‌های بلندمدت برای برابری جنسیتی در ایران تمجید شود.
دکتر «فرهاد ثابتان»، یکی از سخنگویان جامعه جهانی بهایی، هدف این کمپین را این‌گونه توضیح می‌دهد:
«هدف این کمپین، یادبودی از ۱۰ بانو بهایی است که ۴۰ سال پیش به‌دلیل باورهای‌شان اعدام شدند، در حالی‌که به آن‌ها حق انتخاب داده شده بود تا اگر از باورهای‌شان دست بردارند زنده خواهند ماند، ولی این زنان شجاع تصمیم گرفتند که جان خود را بدهند تا هویت و باور خود را حفظ کنند. این استقامت و ایستادگی، مثال و نمونه‌ای از راهی است که امروز همه بانوان ایران برای رسیدن به خواسته‌های برابری‌طلبانه و عدالت‌جویانه‌شان به آن تأسی می‌کنند.»
ثابتان می‌افزاید که هر زمان جمهوری اسلامی به بانوان فشار می‌آورد تا آنان را مجبور به رفتاری کند که مخالف هویت و وجودشان است، با استقامت زنان ایرانی مواجه شده است. در حقیقت شعار این کمپین از همین‌جا است: داستان همه ما یکیست. یعنی یکی به‌خاطر باورش جان خود را از دست می‌دهد و بانوی دیگری، حاضر است زندان برود، مورد ضرب‌و‌شتم قرار بگیرد و حتی چشم خود را از دست بدهد.
«سیمین فهندژ»، نماینده جامعه جهانی بهایی در سازمان ملل در ژنو می‌گوید: «داستان این ۱۰ زن بهایی به پایان نرسیده است. اعدام آن‌ها فصلی از داستان ادامه‌دار استقامت و فداکاری زنان ایرانی در مسیر برابری است. امروز در خون و اشک و زخم هزاران زن جوان در ایران که خواهان تحقق برابری‌اند، می‌توان طنین بی‌عدالتی وارد شده بر ١٠ زن شیراز را دید که مرگ دلخراش‌شان زندگی بسیاری را تحت تاثیر قرار داده است. ما امروز شاهد همان روحیه و همان انتخاب از سوی مردم، به‌ویژه زنان هستیم: دفاع از اصول عدالت و برابری با نهایت تلاش.
امروز زنان ایران هرچند مورد بدرفتاری قرار می‌گیرند و زندانی می‌شوند -درست مانند زنان پیش از خود- با شهامت و شجاعت انتخاب کرده‌اند تا برای زندگی در ایرانی آباد و دادگستر کوشا باشند.»
نماینده جامعه جهانی این‌طور ادامه می‌دهد: «بیایید در کنار هم بایستیم و بگذاریم تجارب مشترکمان از استقامت و تلاش‌ها و فداکاری‌های جمعی‌مان برای ایران، ما را متحد کند و نشان دهیم که فارغ از هر دین و پیشینه، به‌طور جدایی‌ناپذیری به‌هم پیوند خورده‌ایم. امیدواریم یادبود اعدام این ١٠ زن، سبب روشنگری و تقویت گفت‌وگوها درباره عدالت و برابری جنسیتی در ایران شود. داستان ما یکی است و تا تحقق آرمان‌های مشترکمان، صداهایمان را بلند می‌کنیم.»
Leave a Reply