دین کوچکی که پابرجا مانده: بهائیان در اسرائیل

ماخذ: www.time.com

پنج شنبه، ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۱

نوشته کارل ویک/حیفا

قدم گذاشتن در باغ های آرامگاه باب مثل ورود به دنیای خیال است. باغ هائى كه پله پله در امتداد دامنۀ کوه و بالای مرکز شهر حیفا قرار دارند و در نیمۀ راه در میانۀ صبح، نور روشن ساطع از دریای مدیترانه را به تلاش های دقیق ۱۵۰ باغبان می پیوندند تا ترکیبی از درخشش و رنگ خیره کننده را در برابر بيننده بگذارند.

گنبد درخشان آرامگاه بالای باغی بی نقص، مثل خورشیدى که فراز دریاچه ای بی کران طلوع کند، معلق است  وحسى از ابديت را القا مى كند. یوناس میر، دانشجویی بیست ساله که از کپنهاگ برای بازدید آمده می گوید: «مثل یک پارک موضوعی است که در آن همه چیز را ‘درست همان طور که هست’ نگه می دارند. اما اینجا مکانی مقدس است.»

این مکان به تازگی پس از تعمیری شکوهمندانه که حدود ۶ میلیون دلار هزینه داشت – و قسمت عمدۀ آن برای ۱۱۹۷۰ کاشی زراندود گنبد صرف شد – و سه سال به طول انجامید، بازگشایی شده است. درخشش دوباره اين آرامگاه گواه بقای آئین بهائی است که در اوایل قرن نوزده در ایران آغاز شد و سرانجام بر اثر تصادفی در امپراطورى عثمانى، مركز روحانی اش در اسرائیل امروزی قرار گرفت. (مهم ترین ۱۰ خبر دینی سال ۲۰۱۰ را نگاه کنید.)

این مقام آرامگاه «باب» است، لقبی به معنای «دروازه» که به سید علی محمد به عنوان پیامبر داده شده است. او که در جنوب غربی ایران متولد شد، اعلام کرد که پیامبر بزرگ تری پس از او خواهد آمد و برخی از احکام دین تازه مانند برابری برای زنان و ترک خشونت را آورد. او را به عنوان مرتد تيرباران كردند و بقایای جسدش را پیروانش دهه ها مخفیانه از مکانی به مکان دیگر بردند.

محل آرامگاه نهایی او را میرزا حسینعلی معروف به بهاءالله یا «شکوه خداوند»، پیامبری که او آمدنش را بشارت داده بود، تعیین كرد. او که خود به تبعید محكوم شده بود، به یک زندان عثمانی در عکا، کنار خلیج حیفا، برده شد. بهاءالله تپه ای را که بقایای باب در آن دفن شده انتخاب کرد، گرچه مقبرۀ خود او در عکا (که اسرائیلی ها آن را عاکو می خوانند) مکانی است که بیش از ۵ میلیون بهائی جهان هنگام نماز رو به آن دارند.

راب واینبرگ، مدیر ارتباطات در مرکز جهانی بهائی، عنوانی که مجموعۀ حیفا به آن معروف است، می گوید: «وقتی آئین بهائی را توضیح می دهید، مردم می گویند ‘خوب، عقل سلیم درست همین را می گوید.’» آئين بهائی یک دین توحیدی است که همۀ ادیان مهم را مى پذيرد و بر این باور است که خدا طی اعصار نوع بشر را با فرستادن پیامبران – ابراهیم، زرتشت، کریشنا، بودا، عیسی و محمد – تربیت کرده است. براى آنها باب و بهاءالله تازه ترین پیامبران در این سلسله اند. بهائیان برای ازدواج، خانواده، خدمات عمومی و علم و دین (چون هر دو در جستجوی حقیقت هستند) حرمت قائلند. (عکس های شفابخشی روحانی را از گوشه و کنار جهان ببینید.)

اما این باورها، هر قدر مسالمت آمیز و غیر بحث برانگیز به نظر برسد، جلوی آزار بهائیان را، عمدتاً در ایران که در آنجا بهائیان را کافر مى دانند، نگرفته است. مشکل در این اندیشه است که خالق جهان پیامبری پس از محمد که مسلمانان او را کلام آخر – «خاتم انبیا» – می انگارند، فرستاده باشد.

۳۰۰۰۰۰ بهائی که در جمهوری اسلامی مانده اند، دائما در معرض تبعیض و حتی دستگیرى هستند. جوانان بهائی که می خواهند وارد دانشگاه شوند، باید دین خود را پنهان کنند چون پیروان این دین از آموزش عالی محروم اند. (تصاویر مسیحیان تحت محاصره در جهان اسلام را ببینید.)

بهائیانی که براى رهائى از اين آزارها به دنبال مأمنى هستند، می توانند آن را در درخشش تسلی بخش آرامگاه باب بیابند. این گونه نیست که حیفا کاملاً از پیروان این آئین سرشار باشد: سال گذشته ٧٦٠٠٠٠ گردشگر غيربهائى كه از اين باغ ها ديدن كردند با نسبت صد به یک از تعداد بهائیانى كه به آنجا آمدند بیشتر بودند (بیشترین تراکم جمعیت بهائیان در هندوستان است.)

اما حیفا برای بهائیان جاى مناسبی است. به نظر مى رسد جمعیت های یهودی و عرب آن با یکدیگر روابط خوبى دارند و خوشحالند که دین سومی در میان خودشان داشته باشند. شهردار یونا یهاف در مراسم بازگشایی اين محل گفت: «این مقام هسته و نماد این شهر روادار و چند فرهنگ است.» در حقیقت هم از نیمه راه سربالاى این تپۀ چشم نواز زیبا، به نظر مى رسد، پناهگاه امن ترى وجود نداشته باشد.