در جستجوی «نظم جهانی» جدید در منطقۀ مدیترانه

“ در جستجوی «نظم جهانی» جدید در منطقۀ مدیترانه “

سخنرانی Thorbjørn Jagland، دبیر کل شورای اروپا

توربیورن یاگلند Thorbjørn Jagland، دبیرکلّ شورای اروپا (متولّد 5 نوامبر 1950) سیاستمدار نروژی از حزب کارگر، که از سال 2009 سمت فعلی را دارا است، ریاست کمیتۀ نروژی نوبل را نیز از همان سال عهده‌دار است و به عبارت دقیق‌تر مسئول اهداء جایزۀ صلح نوبل نیز هست.  یاگلند از 1996 تا 1997 نخست وزیر نروژ بود و از 2000 تا 2001 وزارت امور خارجۀ این کشور را به عهده داشت – م

حضّار محترم، بانوان و آقایان عزیز، همیشه آمادۀ حضور در جلساتی از این قبیل هستم.  وقتی از من خواسته شد در میزگردی که به جستجو برای یافتن نظم جهانی بدیعی در منطقۀ مدیترانه می‌پردازد صحبت کنم، ابتدا به ماشین جستجوی گوگلGoogle  روی آوردم تا در بارۀ این عنوان تحقیق کنم.  امّا، فقط تا حدّی سودمند بود

بنا به مندرجات  ویکی‌پدیاWikipedia ، منبعی از اطّلاعات که در سطح گسترده‌ای به کار می‌رود امّا به ندرت از آن نقل قول شده، عبارت “نظم جدید جهانی” به موارد زیر دلالت دارد

اوّل، نظام تعالیم” امر بهائی“، که معتقد است طرحی از طرف خداوند برای یگانگی نوع بشر از طریق تأسیس جامعۀ مشترک‌المنافع جهانی مبتنی بر اصل انصاف و عدالت تعیین شده است

دوم، نظریۀ توطئه که مدّعی است نیرویی سرّی از نخبگان طراز اوّل با دستور کاری جهانی در حال دسیسه است تا نهایتاً بر جهان حکومت کند.  رویدادهای متعدّد تاریخی و معاصر به عنوان مراحلی از توطئۀ در دست اجرا برای وصول به سُلطۀ جهانی از طریق اجتماعات سیاسی سرّی و فرایندهای تصمیم‌گیری مشاهده می‌شود.  این واقعاً نگران کننده است.  فقط می‌توانم مجسّم کنم که نظریه‌پردازی خوش‌نیت در زمینۀ توطئه و دسیسه دربارۀ جمع کوچک ما در اینجا چه اندیشه‌ای به مخیّلۀ خود راه می‌دهد

بالاخره، آنچه که با اطمینان و دلگرمی بیشتر مطرح است، اصطلاح نظم جدید جهانی در اشاره به دوران جدیدی از تاریخ به کار رفته که گواه بر تغییر شگرفی در اندیشۀ سیاسی جهانی و موازنۀ قدرت است

فرض مسلّم من این است که این آخرین نظریه مدّ نظر برگزار کنندگان این میزگرد بوده است، گو این که اگر نیک تأمّل کنیم دو مورد دیگر نیز آنچنان که در نگاه اوّل به نظر می‌رسد، چندان با آن متفاوت نیستند.  تفاوت‌ها بیش از آن که محتوایی باشد، عقیدتی است.  با این همه، آنچه که در هجدهم دسامبر سال گذشته در خیابان‌های تونس شروع شد، و به سرعت به بسیاری از ممالک منطقه سرایت کرد، به وضوح حائز شرایط دورانی جدید از تاریخ و تغییر شگرف است

امّا اگر تاریخ در شُرُف وقوع است، هنوز واقع نشده است.  خشونت و تخریبی که رژیم قذّافی مسبّب آن بود فقط یک نمونه است، وضعیت مصیبت‌بار سوریه یک نمونۀ دیگر، که به ما نشان می‌دهد وضعیت هنوز چقدر ناپایدار و خطرناک است

معضلات برای تمام کشورهای مورد بحث، از جمله مسائل اجتماعی و اقتصادی، که همچنان به قوّت خود باقی است، بس عظیم و جسیم است.  کلید رسیدن به استمرار درازمدّت تغییرات، نحوۀ برخورد با این معضلات است.  ما باید از ایجاد نظام دولتی مبتنی بر مسئولیت، انتخابات آزاد، حقوق بشر و حاکمیت قانون حمایت کنیم.  اینها ارزش‌های اروپایی نیست، حتّی اگر گاهی اینچنین برچسب‌هایی بر آنها زده شود.  اینها ارزش‌های جهانی است که از اعلامیۀ جهانی حقوق بشر سرچشمه گرفته است.  آنها پیش‌شرطی برای جامعه‌ای مترقّی و کامیاب نیز هست که بتواند امنیت، ثبات و سعادت مردمش را تضمین نماید

غالباً مثال آزادی بیان را مطرح می‌کنم که ممکن است برای بعضی‌ها آزار دهنده باشد، امّا فقدان آن به همه لطمه می‌زند.  بدون آن که صدای انتقادی برخیزد، جوامع ما در مقابل خطاها و سوء استفاده از اِعمال قدرت، از  مصونیت مؤثّر برخوردار نیستند

تجربّه انتقال دموکراتیک در اروپای مرکزی و شرقی می‎تواند درس‌های بسیار جالب و ارزشمندی به ما بدهد.  امّا نه تنها وجوه تشابه، بلکه تفاوت‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی و فرهنگی را که بین دو وضعیت وجود دارد باید به حساب بیاوریم

این تفاوت‌ها نمی‌توانند بر اهداف نهایی، یعنی احترام به ارزش‌های جهانی مردم‌سالاری، حقوق بشر و حاکمیت قانون، لطمه بزنند، امّا دلالت‌هایی دارند که این اهداف را چگونه می‌توان به نحوی صحیح و مناسب و مؤثّر پیگیری کرد

در مقابل این پیشینه بود که کمیتۀ وزرا در جلسه‌ای که در ماه مه در استانبول تشکیل داد سیاست جدید همسایگی شورای اروپا را تصویب کرد

اصل بنیادی سیاست مزبور مبتنی بر این واقعیت است که تغییرات سیاسی که در کشورهای متعدّد منطقه در حال وقوع است، خودانگیخته و دارای منشأ داخلی است.  این عنصر بسیار مهمّ مشروعیت و حمایت پایدار مردمی است.  روابط ما با کشورهای مورد بحث و اقدامات ما باید به عنوان همکاری و مساعدت واقعی برداشت شده پذیرفته گردد نه آن که مداخله تلقـّی شود.  کلید موفّقیت مساعی ما احترام است.  احترام به مردم حاضر در منطقه، به شهامت آنها، به توانایی آنها و به حقّ آنها برای تصمیم‌گیری برای آیندۀ خودشان است

امّا نهایتاً، شکل و کیفیت “نظم جدید جهانی” در منطقۀ مدیترانه نه تنها بر تحوّلات سواحل جنوبی آن بلکه، به همان میزان بر میزان توانایی اروپا برای فائق آمدن بر معضلات خود بستگی دارد

مردم منطقه به پیام ما دربارۀ مردم‌سالاری و حقوق بشر گوش می‌دهند، امّا به تصاویر تلویزیونی و مفادّ روزنامه‌ها دربارۀ نحوۀ کاربرد این ارزش‌ها زمانی که به مردمی از منطقۀ مزبور مربوط می‌شود، اعم از آن که مهاجران اخیر، سکنۀ درازمدّت، یا اتباع ملل مختلف در کشورهای اروپایی باشد، نیز توجّه نشان می‌دهند

امروز بعد از ظهر، در میز گردی به میزبانی دانیلو تورکDanilo Türk [i]، رئیس جمهوری اسلوونی، گزارشی با عنوان “با هم زیستن – ترکیب تنوّع و آزادی در سدۀ بیست و یکم” مورد بحث واقع خواهد شد.  این تحلیل دشوار و حتّی بحث‌برانگیز از روش اروپا در برخورد، یا سوء برخورد، با موضوع کثرت و تنوّع در جوامع ما است

گروهی که گزارش را تهیّه کرده، تحت هدایت جوشکا فیشرJoschka Fischer[ii] بوده است.  چند تن از اعضاء برجستۀ این گروه، از جمله رئیس جلسۀ امروز، ادوارد مورتیمرEdward Mortimer[iii]، اینجا در بلِد   Bledحضور دارند تا در میز گرد شرکت کنند.  از جمیع شما دعوت می‌کنم گزارش مزبور را مطالعه کنید، امّا فعلاً مایلم یک جمله را از چکیدۀ گزارش مزبور را نقل کنم

در اینجا گفته شده است، “تبعیض و نابردباری امروز در اروپا، بخصوص علیه اقلّیت قومی روما[iv] و مهاجران، و نیز مردمی از مهاجران اخیر بسیار شایع است؛ غالباً، حتّی در کشورهایی که آنها هم بومی و هم شهروند آن هستند، به عنوان بیگانه با آنها رفتار می‌شود

این نوع ملاحظات غالباً بخشی از بحث‌های ما در روابط اروپا با همسایگانش نیست.  امّا باید باشد.  آنها مستقیماً به صداقت و تصویر ما در اذهان مرتبط است.  چگونه می‌توانیم از همسایگان خود انتظار داشته باشیم که از الگوی بردباری و آزادی‌خواهی اروپایی تبعیت کنند اگر نتوانیم خودمان با موضوع مبادلات میان‌فرهنگی داخل جامعه مقابله کنیم ؟

در پایان مایلم دیگربار به ویکی‌پدیا  Wikipediaو تعاریف آن از موضوع امروز بازگردم.  من دربارۀ سایر اعتقادات و باورها اطّلاع زیادی ندارم، امّا وقتی به تعریف نظم جدید جهانی می‌رسد، می‌گویم که در مورد آن حق با بهائیان است.  نظم جدید جهانی باید دربارۀ انصاف، عدالت و احترام باشد

معضل ما، و پیام به همکاران اروپایی‎ام، این است که آنچه را موعظه می‌کنیم به مرحلۀ عمل در آوریم. سپاسگزارم

http://humanrightseurope.blogspot.com/2011/09/jagland-urges-europe-to-practice-what.html

[i] دانیلو تورک Danilo Türk (19 فوریه 1952) حقوقدان و سیاستمدار، دارای مدرک کارشناسی ارشد ار دانشکدۀ حقوق دانشگاه بلگراد با پایان‌نامه‌ای با عنوان “حقوق اقلیت‌ها” است. پایان‌نامۀ او در سطح دکترا “عدم مداخله در حقوق بین‌الملل” است که در سال 1982 به دریافت آن نایل شد. از 1992 تا 2000 نمایندۀ دائم اسلوونی در سازمان ملل و از اوت 1998 تا نوامبر 1999 رئیس شورای امنیت سازمان ملل متّحد بود – م

[ii] جوزف مارتین “جوشکا” فیشر Joseph Martin “Joschka” Fischer (متولّد 12 آوریل 1948) سیاستمدار آلمانی در اتّحاد 90 / سبزها است.  او از سال 1998 تا 2005 در کابینۀ گرهارد شرودر، صدراعظم آلمان، در دو مقام وزیر خارجه و معاون صدراعظم خدمت کرد.  فیشر از دهۀ 1970 تا کنون از شخصیت‌برجستۀ سبزهای آلمانی غربی بوده، و بر اساس مراجعۀ به آراء عمومی محبوب‌ترین سیاستمدار در طول دوران حاکمیت دولت مزبور بوده است.  متعاقب انتخابات سپتامبر 2005، که دولت شرودر ساقط شد، فیشر در 22 نوامبر 2005 منصب مزبور را ترک کرد – م

[iii] ادوارد مورتیمر Edward Mortimer (متولّد 22 دسامبر 1943 در آکسفوردشایر) تا ژانویۀ 2007 مدیریت ارتباطات در دفتر امور اجرایی دبیر کلّ سازمان ملل متّحد را به عهده داشت. او مؤلّف، روزنامه‌نگار و نیز عضو کالج آل سولز All Souls College آکسفورد است – م

[iv] قوم روما Roma یا رومانی Romani – گروهی قومی با منشأ هندی است که در سطح گسترده‌ای متفرّقند امّا بزرگترین تمرکز جمعیتی آنها در اروپا، بخصوص اروپای مرکزی و شرقی است. اخیراً جماعاتی از آنها در قارّات امریکا و، در حدّ کمتری، در افریقای شمالی و خاورمیانه، آواره شده‌اند – م

http://humanrightseurope.blogspot.com/2011/09/jagland-urges-europe-to-practice-what.html: منبع