عبدالفتاح سلطانی در گفتگو با کمیته گزارشگران حقوق بشر: ادامه بازداشت هفت مدیر جامعه بهایی، تنها اضافه نمودن باری بر دوش پرونده نقض حقوق بشر حاکمیت است

 کمیته گزارشگران حقوق بشر – هفت مدیر جامعه بهایی ایران موسوم به “یاران ایران” پس از گذشت بیش از یکسال و نیم از قرار بازداشت موقت همچنان در زندان به سر می‌برند. شش تن از آنان در 25 اردیبهشت ماه 87 و یک تن در 15 اسفند 86 بازداشت شدند. اکنون پس از گذشت بیش از یک سال و نیم از دستگیری، این افراد همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند. جمال الدین خانجانی، بهروز توکلی، سعید رضایی، مهوش ثابت، فریبا کمال‌آبادی، عفیف نعیمی و وحید تیزفهم اسامی هفت مدیر جامعه‌ بهایی است که مسئولیت‌های اداری این جامعه را بر عهده داشته‌اند. قرار قبلی جهت برگزاری دادگاه این افراد، 27 مرداد تعیین شده بود که به تعویق افتاد و به 26 مهرماه موکول گشت. لازم به ذکر است پیش از این نیز قرار بود دادگاه این هفت تن، 20 تیرماه برگزار شود. کمیته گزارشگران حقوق بشر طی گفتگویی با عبدالفتاح سلطانی یکی از چهار وکیل این پرونده، به بررسی آخرین وضعیت هفت زندانی بهایی پرداخته است. این مصاحبه  شب 25 مهرماه یعنی کمتر از 24 ساعت مانده تا قرار اعلام شده جهت برگزاری دادگاه این هفت تن، صورت پذیرفته است.

کمیته گزارشگران حقوق بشر: برگزاری دادگاه هفت مدیر جامعه بهایی طبق قرار قبلی به روز 26 مهرماه موکول شده است. آخرین وضعیت آنان چگونه است و آیا دادگاه برگزار خواهد شد؟ اگر باز هم دادگاه به تعویق بیفتد به نظر شما دلیل آن چیست؟

فردا به احتمال قوی دادگاه برگزار نخواهد شد. در تاریخ 15 شهریورماه بنده و وکلای دیگر این پرونده به قرار بازداشت موقت اعتراض نمودیم. مدت قرار بازداشت موقت قبل منقضی شده بود و دادگاه از نظر قانونی حق تمدید قرار بازداشت موقت را نداشت. پرونده برای رسیدگی به اعتراض بنده و سایر همکاران به دادگاه تجدید‌نظر ارسال شد. اصولا ظرف 4 الی 5 روز به اعتراض به پرونده‌هایی که متهمان آن در زندان به سر می‌برند رسیدگی می‌شود اما در خصوص این پرونده اکنون پس از گذشت حدود 40 روز از فرستادن پرونده به دادگاه تجدیدنظر حتی شعبه‌ای که پرونده به آن ارجاع داده شده باشد نیز برای ما مشخص نیست، به این معنا که مراجعه ما به قسمت رایانه بی‌ثمر بوده و هنوز حتی به ما اعلام نکردند پرونده به کدام شعبه رفته است.

این مطلب نشان می‌دهد که عده‌ای نمی‌خواهند این دادگاه برگزار شود. پیش‌بینی ما نیز همین بود که به احتمال زیاد دادگاه تا فردا برگزار نخواهد شد چرا که هنوز پرونده از دادگاه تجدیدنظر به دادگاه بدوی یعنی شعبه 28 دادگاه انقلاب عودت داده نشده است و تا زمانی که پرونده‌‌ای نباشد طبیعی است امکان رسیدگی وجود نخواهد داشت.

کمیته گزارشگران حقوق بشر: تحلیل شما از علل یکسال و نیم بازداشت موقت این هفت‌تن چیست و آیا تعویق دادگاه و ادامه بازداشت این افراد با شرایط امروز ایران مرتبط است؟

قطعا جریانی که اقدام به بازداشت این هفت‌تن و برخورد با جامعه بهایی نمود اهدافی داشت و می‌توان گفت اکنون پس از گذشت 17 ماه دیگر آن اهداف را دنبال نمی‌کند و حداقل تصور می‌نماید به اهداف خود رسیده است، چرا که پس از گذشت این زمان طولانی از دستگیری، پرونده برای آنان سودی در بر نخواهد داشت. با توجه به شرایط بین‌المللی و همچنین شرایط داخلی نگهداری رهبران جامعه بهایی در زندان به جز هزینه چیزی برای حاکمیت در بر‌نخواهد داشت. مخصوصا با توجه به اینکه این افراد فعال سیاسی نبوده و یک تشکل سیاسی نیز محسوب نمی‌شوند و تنها در حیطه اعتقادات دینی‌شان فعالیت می‌کردند.

در واقع ادامه نگهداری این هفت‌تن، جز اینکه باری بر دوش پرونده نقض حقوق‌بشر جمهوری اسلامی بیفزاید کار دیگری نمی‌کند. به نظر بنده حاکمیت نیز به این نتیجه رسیده است و آنان نیز می‌خواهند بدون اینکه با مشکلی برخورد کنند با تامل و تدبیر به این پرونده رسیدگی کنند. ما نیز پیش‌بینی می‌کنیم ظرف 1 الی 2 ماه آینده با قرار وثیقه آزاد شوند چرا که نگهداری آنان در زندان غیرقانونی است. البته باز هم این امر بستگی به تصمیم قاضی و همچنین شرایط داخلی دارد.

کمیته گزارشگران حقوق بشر: با توجه به اینکه گروه دیگری از رهبران بهایی 25 سال پیش اعدام شدند آیا می‌توان این تصور را داشت که حاکمیت به دنبال فرصتی است تا این عمل خود را تکرار کند؟ با توجه به اینکه برای این هفت‌تن اتهام مفسد فی‌الارض در نظر گرفته شده است.

درست است که کیفرخواست اعدام برای این هفت‌تن صادر شده اما احتمال اینکه این حکم به جریان بیفتد بسیار بسیار ضعیف است چرا که حاکمیت می‌داند این امر هزینه‌ سنگینی در بر خواهد داشت. به اعتقاد بنده، بیشتر جریان تندرو موسوم به انجمن حجتیه در پشت این پرونده قرار دارد که این انجمن از قبل از انقلاب با جامعه بهایی مخالف بوده است، اما طیف عاقل جناح راست درپی احکام اینچنینی نیست و بعید است که این هفت‌تن با حکم شدیدی روبرو شوند.

کمیته گزارشگران حقوق بشر: در خصوص حکم محاربه، اگر دو عنصر مادی و معنوی را در نظر بگیریم، آیا عنصر مادی جرم این هفت‌تن اثبات شده است؟

برای هیچیک از هفت اتهام مطرح‌شده در کیفرخواست هیچ عنصر مادی وجود ندارد. کیفرخواست صادرشده تنها شامل کلی‌گویی است و همانند بسیاری از پرونده‌های سیاسی، عقیدتی هیچ استدلال حقوقی در آن وجود ندارد.

پی‌نوشت: دادگاه هفت مدیر جامعه بهایی برای چندمین بار صبح روز 26 مهرماه به تعویق افتاد. تا به این لحظه هنوز تاریخ جدیدی برای برگزاری دادگاه اعلام نشده است.

گزارش از مجموعه گزارشگران حقوق‏بشر