منبع: iranwire.com
کیان ثابتی
بهاییان در چهار دهه گذشته با انواع تبعیض و آزارهای سیستماتیک، از جمله اخراج، محدودیت تحصیلی، بازداشت، آزار، شکنجه، زندان و اعدام روبه‌رو شده‌اند. اکنون از دفن جسد شهروندان بهایی در گورستان بهاییان نیز جلوگیری می‌شود و خانواده‌ها را مجبو می‌کنند تا متوفیان را در محل گورهای دسته‌جمعی اعدام‌شدگان سال ۱۳۶۷ در «خاوران» تهران دفن کنند.
«فرهاد ثابتان»، سخن‌گوی جامعه بهایی در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» تأکید کرد که دفن متوفیان بهایی بر روی اجساد اعدام‌شدگان سال ۱۳۶۷، عملی غیرانسانی و بی‌احترامی به افرادی است که آن‌جا دفن شده‌اند.»
او گفت: «این عمل برای جامعه بهایی غیر قابل قبول است. این در حالی است که زمین کافی برای دفن اموات در محل گورستان وجود دارد.»
***
«سیمین فهندژ»، نماینده «جامعه جهانی بهایی» در سازمان ملل متحد در توییتی بیان کرد: «بهائیان تهران از دفن مردگان‌شان در زمین گورستان خاوران که حداقل برای ۵۰ سال آینده جا دارد، منع شده‌اند. نمایندگان بهشت زهرا می‌خواهند مجبورشان کنند عزیزان خود را در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران دفن کنند. بهائیان برای همه متوفیان احترام قائلند. حداقل بگذارید عزیزان‌شان با عزت دفن شوند!»
از همان نخستین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بهاییان ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین جوامع دگراندیش مذهبی تحت فشار حکومت نوپای اسلامی قرار گرفتند. اعدام، زندان، اخراج از کار، ممانعت از تحصیل، مصادره اموال و ممنوع الخروجی ماحصل سال‌های ابتدایی استقرار جمهوری اسلامی است. حکومت حتی به مردگان بهایی هم رحم نکرد و کلیه گورستان‌های بهاییان در شهرها و روستاهای ایران مصادره و تخریب شد. برای آن‌که اثری از محل دفن بهاییان باقی نماند، در زمین‌های مصادره شده نیز بناهای جدیدی ساختند.
سردمداران حکومت اسلامی بر این پندار بودند که فشار بر بهاییان، آن‌ها را ناچار به ترک عقیده و پذیرش اسلام خواهد کرد. این تئوری پس از مدتی با عدم ترک اعتقادات دینی از سوی بهاییان، شکست خورد و در دهه بعد، دولت روش‌های دیگری را مانند فشارهای اقتصادی یا انتشار اطلاعات دروغین در مورد آن‌ها از طریق رسانه‌های عمومی به کار گرفت.
پافشاری بهاییان بر اعتقادات مذهبی خود، مشکل جدیدی را پیش روی حکومت ایران قرار داد. کلیه قبرستان‌های بهاییان مصادره و تخریب شده بودند و آن‌ها محلی برای دفن اموات خود نداشتند. فتوای مراجع هم اجازه دفن غیرمسلمان را در قبرستان مسلمانان نمی‌داد.
به زعم بسیاری از بهاییان، حکومت ایران همیشه به گورستان‌های آن‌ها نگاهی ایدئولوژیکی داشته و مراسم کفن و دفن و سوگواری بهاییان بر اموات‌شان، حتی گورستان‌ها و قبرهای مردگان آن‌ها را هم تبلیغ آیین بهایی شمرده است. به همین دلیل، شهرداری‌ها در شهرهای مختلف به نیابت از حاکمیت، زمین‌های دورافتاده و اکثرا صعب‌العبوری را برای دفن اموات در اختیار بهاییان گذاشته‌اند.
بهاییان ایران همواره در چهار دهه گذشته برای کفن و دفن اموات خود در گورستان‌های خود دچار مشکل بوده‌اند اما در سال‌های اخیر، آزار و اذیت‌ها افزایش یافته‌اند. ممانعت از دفن «مهنا» ۱۲ ساله در تبریز، پیداشدن پیکر «شمسی اقدسی اعظمیان»، شهروند بهایی اهل روستای «گیلاوند» چهار روز پس از خاک‌سپاری در گورستان بهاییان این روستا در بیابان‌های «جابان»، از توابع شهرستان دماوند، جلوگیری از دفن بیش از ۴۰ بهایی در گورستان «وادی رحمت» تبریز و پلمب قبرستان بهاییان کرمان از جمله این فشارها هستند.
آخرین مورد از این‌گونه اقدامات که در چند هفته گذشته اتفاق افتاده، ممانعت از دفن جسد شهروندان بهایی در گورستان بهاییان تهران و مجبورکردن خانواده‌های متوفیان به دفن پیکر متوفی در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران است.
در روزهای پیشین، تعدادی از بهاییان که دچار این مشکل شده، سعی کرده‌اند تا با مقاومت و نگه‌داری جسدها در سردخانه، درخواست خود را مبنی بر اجازه دفن در گورستان بهاییان که فضای زیادی برای دفن اموات دارد، به گوش مسوولان برسانند.
یکی از خانواده‌های متوفیان به «ایران‌وایر» گفت چهار قبر در گورستان خاوران حفر کرده‌اند و به بهاییان گفته‌اند اجساد متوفیان را در آن محل‌ها دفن کنند.
در همین زمینه، فرهاد ثابتان، سخن‌گوی جامعه جهانی بهایی به «ایران‌وایر» گفت:
«سال‌ها قبل پس از مصادره آرامستان بهاییان تهران به نام «گلستان جاوید»، زمینی در گورستان خاوران از طرف دولت به بهاییان برای دفن پیکر عزیزان‌شان داده شد. در این سال‌ها، صدها بهایی در این زمین دفن شده‌اند. اما در چند هفته اخیر که تعدادی از بهاییان برای دفن متوفی خود به این محل مراجعه کرده‌اند، به آن‌ها گفته شده است که دیگر اجازه دفن اموات‌شان را در این زمین ندارند.»
به گفته ثابتان، مسوولان مربوطه دو گزینه به خانواده‌های متوفیان بهایی پیشنهاد داده‌اند؛ یکی این که اموات خود را در گورستان خاوران، جایی که گورهای دسته‌جمعی اعدام‌شدگان دهه ۶۰ قرار دارند، دفن کنند: «این گزینه برای جامعه بهایی اصلا قابل قبول نیست. زیرا از دو حالت خارج نیست، یا این اجساد هنوز در آن محل وجود دارند و می‌خواهند پیکر بهاییان متوفی را بر روی آن‌ها دفن کنند یا اجساد را از آن‌جا برده و محل را با بولدوزر صاف کرده‌اند که در هر دو حالت، این رفتاری غیرانسانی و بی‌احترامی نسبت به کسانی است که آن‌جا دفن شده‌اند.»
گزینه دوم این بوده است که پیکر فوت‌شدگان را بین قبرهای متوفیان بهایی که قبلا دفن شده‌اند، به زور دفن کنند. در حقیقت، حفره‌ای بِکَنَند و اجساد بهایی را در آن محل جا بدهند: «این هم برای جامعه بهایی قابل پذیرش نیست چون نمی‌توان جسدی را در نزدیک جسد دیگری قرارداد. این بی‌حرمتی به متوفی است در حالی‌که زمین کافی برای دفن اموات در محل گورستان وجود دارد.»
ثابتان گفت هیچ‌کدام از این گزینه‌ها برای جامعه بهایی قابل قبول نیست زیرا این جامعه برای کسانی که از این دنیا می‌روند، احترام زیادی قائل است: «تا به امروز، بهاییان در جمهوری اسلامی از همه حقوق مدنی خود محروم بوده‌اند. مساله کفن و دفن اموات هم که هر روز با محدودیت بیشتری روبه‌رو می‌شود. همه این‌ها موجب شده‌اند تا وضعیت بهاییان در ایران به مرحله‌ای برسد که دیگر حتی جایی برای دفن رفتگان خود هم در وطن ندارند.»
او در پاسخ به این پرسش که واکنش خانواده‌های فوت‌شدگان و جامعه بهایی چیست، توضیح داد: «تا آن جا که ما اطلاع داریم، بهاییان از مقامات ذی‌ربط خواسته‌اند تا به آن‌ها اجازه بدهند جسد رفتگان‌‌شان را در آن محل دفن کنند ولی تاکنون از طرف مسوولان مجوز دفن داده نشده است.»
فرهاد ثابتان گفت: «این در حقیقت رویکرد جامعه بهایی از اول انقلاب بوده است که همیشه در ابتدای مشکل، به مسوولان امور در کشور مراجعه می‌کنند. بهاییان هیچ‌گاه شرمساری دولت متبوع خودشان را نمی‌خواهند ولی با کمال تاسف، مسوولان امور به هیچ تظلمی از جانب بهاییان توجهی نکرده‌اند. در نهایت، جامعه بهایی مجبور می‌شود تا این بی‌عدالتی‌ها را به جامعه بین‌المللی ببرد و از آن‌ها برای احقاق حق بهاییان در زادگاه‌شان، یعنی ایران، کمک بخواهد. بهاییان از جامعه جهانی می‌خواهند تا حکومت ایران را نسبت به حقوق شهروندان بهایی مجاب کند. در واقع تنها راه قانونی که برای بهاییان مانده، همین تظلم‌خواهی از مراجع بین‌المللی است و راه دیگری برایشان باز نیست.»
او در پایان گفت: «متاسفانه حکومت ایران به مردگان بهایی هم رحم نمی‌کند تا لااقل بعد از مرگ، جای آرامی داشته باشند و زندگی ابدی خود را سپری کنند.»
Leave a Reply