در سال ۱۴۰۰ بهاییان ایران به ۱۷۰ سال حبس محکوم شدند

سال ۱۴۰۰ از سخت‌ترین سال‌هایی بود که جامعه بهایی ایران در دوران حاکمیت نظام اسلامی بر کشور تجربه کرد. 

***

در سال گذشته، دادگاه‌های انقلاب چند شهروند بهایی را به حبس محکوم کردند؟

برخوردهای قضایی با شهروندان بهایی در سال ۱۴۰۰ به بالاترین تعداد در چند سال گذشته رسید. دادگاه‌های انقلاب اسلامی کشور، حداقل ۳۶ شهروند بهایی را با اتهاماتی مشابه «تبلیغ علیه نظام» و «اقدام علیه امنیت کشور از طریق عضویت و راه‌اندازی گروه غیرقانونی» از یک تا دوازده سال حبس تعزیری محکوم کردند. این دو اتهام به طور غیرمستقیم به اعتقادات مذهبی محکومان قضایی اشاره می‌کند. حق آزادی در بیان اعتقادات، پیروی از اعتقادات مذهبی (بهایی بودن) و شرکت در جلسات مذهبی مربوط به آیین بهایی در احکام صادره با عناوین تبلیغ علیه نظام، عضویت و راه‌اندازی گروه غیرقانونی بیان شده است.

چهارده شهروند بهایی از تهران، هشت شهروند بهایی از شیراز، شش شهروند بهایی از برازجان، چهار شهروند بهایی از یزد، دو شهروند بهایی از بابل، یک شهروند بهایی از اهواز و یک شهروند بهایی از دماوند بر اساس اتهامات فوق در مجموع به ۱۷۰ سال و ۳ ماه حبس تعزیری در سال ۱۴۰۰ خورشیدی محکوم شدند.

در سال گذشته چند شهروند بهایی زندانی شدند؟

در سال ۱۴۰۰، بیست و هشت شهروند بهایی جهت اجرای حکم حبس به زندان احضار شدند. این تعداد بهایی در حالی به زندان فراخوانده شدند که در آستانه شروع سال گذشته، تعدادی از شهروندان بهایی از جمله شش نفر در بندرعباس، چهار نفر در بوشهر، دو نفر در سمنان، یک نفر در رجایی‌شهر و یک نفر در زندان مرکزی کرج در حال گذراندن دوره محکومیت بودند.

صدیقه اقدسی، بهروز فرزندی، قاسم معصومی، شهناز ثابت، فرهام ثابت، فرزان معصومی (هر شش تن از شیراز)، نیکا پاکزادان، ساناز اسحاقی، نکیسا حاجی‌پور، نغمه ذبیحیان (هر چهار تن از مشهد)، مارال راستی، مهناز جان‌نثار (هر دو تن از بندرعباس)، میترا بندی امیرآبادی، هیوا یزدان، معین محمدی (هر سه تن از یزد)، شهرام نجف تومرائی، پریسا صادقی (هر دو تن از تهران)، علی احمدی (از قائم‌شهر) و منیژه اعظمیان (از بابل) بهاییانی هستند که در سال گذشته جهت اجرای حکم، احضار و به زندان‌های ایران منتقل شدند. محکومیت این نوزده شهروند بهایی از سه سال و سه ماه تا شش ماه حبس است. در طی سال، تعدادی از این زندانیان با پایان دوره محکومیت یا آزادی مشروط و تبدیل به پابند الکترونیکی از زندان آزاد شده‌اند. احضار ۹ بهایی در استان البرز هر کدام با محکومیت یک سال حبس را می‌توان به موارد فوق اضافه کرد که تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است.

در سال گذشته، چند شهروند بهایی بازداشت شدند؟

در سال ۱۴۰۰، بازداشت و تفتیش منازل شهروندان بهایی در شهرهای مختلف ایران انجام شد. در طی یک سال گذشته، حداقل چهل و پنج نفر از پیروان دین بهایی در شهرهای مختلف ایران بازداشت و پس از تودیع وثیقه آزاد شدند. این شهروندان بهایی، همگی منتظر برگزاری جلسه دادگاه و اعلام حکم هستند. این تعداد را می‌توان به صدها شهروند بهایی دیگر که طی سال‌های گذشته توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند و در حال حاضر، منتظر برگزاری دادگاه یا اعلام و اجرای حکم هستند، اضافه کرد.

بازداشت شهروندان بهایی از نخستین ماه سال با دستگیری هفت تن از بهاییان ساکن شیراز در ۱۷ فروردین آغاز شد. سپس دامنه‌ بازداشت پیروان آیین بهایی به شهرهای مختلف ایران کشیده شد. ۲۴ فروردین، منیژه اعظمیان پس از تفتیش منزلش در بابل بازداشت شد. در اردیبهشت ماه یازده نفر در بهارستان اصفهان و دو نفر دیگر در شیراز دستگیر شدند. بازداشت بهاییان تا ماه‌های پایان سال ادامه داشت. هفت نفر دیگر در شیراز، هفت نفر در ماهشهر، سه نفر در تهران، دو نفر در بابل، یک نفر در قائم‌شهر، سه نفر در مارلیک تهران، یک نفر در ساری و یک نفر در تبریز از جمله بهاییان بازداشت ‌شده در سال گذشته بودند.

وضعیت روستاییان بهایی در سال گذشته چگونه بود؟

از نخستین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آزار و اذیت بهاییان روستانشین آغاز شد. در ابتدا، این فشارها با تحریک متعصبان محل از سوی ملای روستا یا فردی معمم در خارج روستا انجام می‌گرفت؛ اما پس از مدتی تحت نظارت و حمایت حاکمیت قرار گرفت و تا به امروز ادامه یافته است. هدف از این فشارها دو چیز بود: مجبور کردن روستاییان بهایی به ترک عقیده و مسلمان شدن و دیگر، مستاصل کردن آن گروه از بهاییان که حاضر به ترک عقیده نشدند و راندن آن‌ها از روستاها و زمین‌های محل سکونت خود.

فشار و آزار بر روستاییان بهایی به دلایل مختلف صورت گرفت؛ نخست این‌که حاکمیت گمان می‌کرد با توجه به این‌که روستاییان ایران قشری آسیب‌پذیر هستند و زندگی‌شان به زمین و گله‌های‌شان وابسته است، پس با فشار و تهدید خواهد توانست بسیاری از آنان را مجبور به ترک عقیده و مسلمان شدن کند و آن گروه هم که حاضر به پذیرش اسلام نمی‌شوند، از روستاها به شهرها براند.

دلیل دیگر، روستایی در بینش ایرانیان همیشه فردی پاک، ساده و مورد احترام بود. حاکمیت اسلامی هرگز نمی‌توانست بپذیرد در مملکت اسلامی یک روستایی با چنین صفاتی پیرو دین بهایی باشد پس یا روستانشین بهایی را مجبور می‌کرد تا مسلمان شود یا از روستا به شهر برود.

دلیل سوم که می‌توان ذکر کرد این است که با سکونت روستاییان در شهرها، حاکمیت مانع پراکندگی بهاییان در سطح کشور می‌شد و با جمع شدن بهایی‌ها در شهرها می‌توانست بهاییان را بیشتر تحت کنترل و نظارت خود قرار دهد. این نکته هم قابل توجه است که فشار بر روستانشینان بهایی هزینه کمی از جنبه حقوق بشری برای حکومت ایران دارد؛ زیرا به علت بی‌اطلاعی بسیاری از روستاییان از چگونگی ارتباط با منابع خبری و حقوق بشری دنیا، فشارهای وارده بر بهاییان روستانشین انعکاس کمتری در رسانه‌های خبری دنیا دارد و این یک امتیاز برای حکومت ایران به شمار می‌رود تا از هر روشی برای رسیدن به اهدافش در برابر بهاییان ساکن روستاها استفاده کند.

تخریب ۵۰ منزل و مصادره ۲۷ ملک به نفع ستاد اجرایی فرمان امام در روستای ایول از استان مازندران، مصادره و حراج ۱۳ قطعه زمین کشاورزی در روستای کتا از استان کهگیلویه و بویراحمد و تخریب منازل سه خانواده و تصرف ۱۴ قطعه زمین در روستای روشنکوه از توابع ساری توسط اداره منابع طبیعی استان مازندران از جمله مشکلات روستاییان بهایی بود.

چرا اموال و املاک بهاییان در سال ۱۴۰۰ مصادره شد؟

دیان علائی، نمایندە جامعە جهانی بهایی در سازمان ملل متحد در ژنو گفت: «رهبران ایران با به فقر کشاندن و آواره ساختن بهاییان در حال انباشت ثروت برای خود هستند. مصادره‌های صورت گرفته در استان های سمنان، مازندران و کهگیلویه و بویراحمد شاید تنها شروع این روند باشد.» سخنان نماینده جامعه جهانی بهایی پس از آن ابراز شد که زمین‌های بهاییان روستاهای ایول، روشنکوه و کتا مصادره شد و دادگاه انقلاب استان سمنان دستور مصادرە املاک شش بهایی را به درخواست «ستاد اجرایی فرمان امام» صادر کرد. هم‌چنین دادگاه ویژه اصل ۴۹ قانون اساسی مازندران، حکم بر مصادره ملک شیدا تایید، شهروند بهایی ساکن قائم‌شهر به نفع «ستاد اجرائی فرمان امام» داد.

به جز احکام قضایی، بهاییان ایران با چه مشکلاتی دست به گریبان هستند؟ 

به روال چهار دهه گذشته، ده‌ها جوان بهایی از ثبت نام در دانشگاه‌های کشور و متعاقب آن، تحصیلات عالیه محروم شدند. فروتن رحمانی با رتبه ۱۰۹ کنکور ریاضی فیزیک، یکی از جوانان بهایی محروم از تحصیل است. هم چنین در سال گذشته، فشارهای اقتصادی بر شهروندان بهایی ادامه داشت. حداقل محل‌های کسب شش شهروند بهایی در روز دوشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۰ در قائم‌شهر از سوی اداره اماکن پلمب شد. پلمب محل کسب این شهروندان به دلیل بستن مغازه‌ها در روزهای تعطیلات بهایی بوده است.

تخریب گورستان‌های بهاییان یا ممانعت از دفن متوفی، مشکلی است که بهاییان از زمان تاسیس حکومت اسلامی تاکنون به آن دچار هستند. در سال گذشته، به بهاییان ساکن تهران اجازه دفن اموات در بخش مربوط به متوفیان بهایی در گورستان خاوران داده نشد که پس از مدتی این مانع با پی‌گیری‌‌های جامعه جهانی رفع شد.

مطلب فوق، شمه‌ای از آزار و فشارهای گسترده بر شهروندان بهایی در سال ۱۴۰۰ بود؛ فشارهایی که به‌رغم نظر حاکمیت ایران فقط به سبب اعتقادات قلبی این شهروندان بر آنان اِعمال شده است.