أنوار هدایت در مسیر مشارکت سیاسی بهائیان

شخصیّت های سیاسی

« حضرت ولی أمرالله از من می خواهند که به واسطۀ شما ، توجّه دوستان را به این أمر لازم ، معطوف دارم که حدأکثر دقّت را در بیانات و اظهارات عمومی خود به کار بندند ؛ مبادا چه له و چه علیه شخصیّت های سیاسی صحبتی کنند . این اولین واقعیتی است که باید مرکوز ذهن خود سازند ؛ در غیر این صورت ، أحبا را درگیر در أمور سیاسی خواهند ساخت که برای أمر الهی فوق العاده خطرناک است .»
( دوازدهم ژانویه 1933 )

رأی دادن در انتخابات کشوری

« تا آنجا که جنبۀ غیرسیاسی أمر الهی ، موردنظر است …أحبا می توانند بدون انتساب خود به این حزب و یا آن حزب ، اقدام به رأی دادن کنند . ورود به عرصۀ أحزاب سیاسی ، بدون شک مضرّ به مصالح عالیۀ أمرالله است و به آن آسیب خواهد رساند . پس بر عهدۀ أشخاص است که حق رأی دادن خود را به نحوی به کار بندند که از سیاست های حزبی به دور باشند و به خاطر تعلّق به این حزب و آن حزب ، صورت نگیرد . این موضوع ، باید برای أفرادی که آزاد گذاشته می شوند تا بر أساس تشخیص و قضاوت خود عمل نمایند ، کاملاً روشن گردد . ولی اگر شخصی به سیاست های حزبی وارد شود و در جهت تفوق یک حزب بر حزب دیگر کوشید و برخلاف انذارات و اخطارهای محفل روحانی به این کار ادامه داد ، محفل روحانی می تواند اورا از حق رأی ، در انتخابات بهائی محروم کند . »
( شانزدهم مارچ 1933 )

حضرت ولی محبوب أمرالله مکرراً بر أصل اجتناب از الحاق به أحزاب سیاسی تأکید فرموده اند . در توقیع منیع ” ظهور عدل الهی ” هنگام صحبت از صداقت و راستی که باید عملاً در جامعه بهائی جلوه گر باشد ، می فرمایند : « این أصل باید وجه مشخّصۀ هر مؤمن وفاداری نسبت به عدم قبول مقامات سیاسی ، عدم انتساب به أحزاب سیاسی ، عدم شرکت در مجادلات سیاسی و عدم عضویّت در تشکیلات سیاسی باشد … »

لزوم عدم تعهد نسبت به برنامه های سیاسی

حضرت ولی أمرالله می فرمایند : « … هیچ بهائی مؤمنی نباید تحت هیچ گونه شرایطی خود را نسبت به برنامه های سیاسی و یا سیاست های هر حزب سیاسی ، متعهّد سازد ؛ زیرا وابستگی به چنین حزبی ، ضرورتاً متضمن انکار بعضی از اصول و تعالیم أمر مبارک و یا به منزلۀ پذیرش ناقص بعضی از حقایق اساسیۀ آن می باشد . بنابراین أحبّاء باید خود را از فعّالیّت های حزبی و سیاسی ، برکنار نگاه دارند و نیز آنچه آنان باید به طور أصولی تحت همۀ شرایط از آن اجتناب کنند تحزّب گرایی و طرفداری سیاسی در تمام أشکال آن است . »
( هفدهم دسامبر 1935 )

پرهیز از سیاست چون طاعون

حضرت ولی أمرالله می فرمایند : « أصل أساسی که باید مورد توجّه ما قرار گیرد ( درارتباط با سؤال شما ) اطاعت از دولت حاکم است در کشوری که در آن زندگی می کنیم . ما نمی توانیم به صِرف اینکه شخصاً به حکومت استبدادی علاقه ای نداریم وقتی چنین حکومتی بر سر کار آمد از اطاعت آن سرپیچی کنیم و نیز مأذون نیستیم به نهضت های زیرزمینی – یعنی أقلّیّت هایی که برعلیه حکومت وقت ، شورش می کنند ، بپیوندیم .
… بنابراین مشاهده می کنیم که ما از انجام دوکار ، ناگزیریم : یکی اینکه از مسائل سیاسی چون طاعون ، دوری کنیم و دیگر اینکه در هرکجا ساکنیم مطیع دولت حاکم باشیم . ما نمی توانیم نحوۀ به قدرت رسیدن یک دولت معیّن را مورد قضاوت قرار دهیم و نتیجتاً این سؤال را مطرح نمائیم که آیا از آن اطاعت کنیم با نه. ثمرۀ فوری این کار ، گرفتار شدن در مهلکه های سیاسی است . ما باید در تمام موارد ، مطیع باشیم ؛ مگر آنکه نقض بعضی از اصول روحانی ، نظیر انکار أمر الهی مطرح باشد . برای حفظ این اصول روحانی باید آمادۀ جان باختن باشیم .
… بهائیان باید تمام قوای خود را در جهت پیشرفت أمر بهائی و تشکیلات اداری آن مصروف کنند . آنان در حال حاضر به هیچ طریق دیگری قادر به تغییر اوضاع جهان و ارائۀ کمکی به آن نمی باشند . اگر آنان در مسائلی درگیرشوند که دولت های جهان را به منازعه کشانده ، زائل خواهند شد ؛ ولی اگر به افراشتن بنای طرح الهی کمک کنند می توانند وقتی همۀ تمهیدات بشری با شکست مواجه شد آن را به عنوان آخرین راه علاج ارائه نمایند . »
( بیست و یکم دسامبر 1948 )

و نیز می فرمایند : « آنان باید خود را قولاًً و عملاً از آمال سیاسی کشورهای متبوعه و از سیاست های دولت های خود و طرح ها و برنامه های أحزاب و دسته های سیاسی به دور نگه دارند . در چنین منازعاتی باید لسان به ذمّ کسی نگشایند ، از کسی طرفداری نکنند ، طرح خاصّی را ترویج ننمایند و خود را با هیچ نظامی با برخورد تعصّب آمیز نسبت به مصالح و منافع آن أخوّت و برادری جهانی که مقصد و هدفشان حفظ و صیانت آن است ؛ منتسب و مربوط نسازند . . . آنان باید ورای هرگونه اختصاص گرایی و دسته بندی ، ورای مجادلات بیهوده و محاسبات حقیرانه و هوس های گذرا ، که وجهۀ جهان در حال تحوّل را مضطرب و توجّه آن را به خود معطوف ساخته ، قرار گیرند . . . آنان باید با تقویت تصمیم راسخ خود ، استوار و بدون قید و شرط به حمایت از أمر حضرت بهاءالله برخیزند و از مخمصه ها و مجادلاتی ، که لازمۀ مقاصد و مآرب سیاسیون است ، بپرهیزند و عوامل و مجاری شایسته ای شوند برای آن سیاست ملکوتی ، که تجسّم بخش مقصد تغییرناپذیر ذات أحدیّت است برای عالم بشریّت . »
( به نقل از دستخطی از قِبَل بیت العدل أعظم الهی خطاب به محفل روحانی ملّی پاناما – 12 اکتبر 1977 )

عدم اظهارنظر دربارۀ أمور جاری سیاسی

درنامه ای از قِبَل حضرت ولی أمرالله می نویسند : « أصل عدم مداخله در أمور سیاسیه نباید چنین تعبیر شود که فقط باید از سیاست های فاسد و سیاست های فرقه ای و حزبی و اجتناب ؛ بلکه از هرسخنی دربارۀ هریک از سیستم های حاکم سیاسی مرتبط با هریک از دولت ها باید دوری جست . نه فقط ما باید از جانبداری از أحزاب ، گروه ها و سیستم های حاکم ، پرهیز کنیم ؛ بلکه باید خود را از متعهد ساختن به هرگونه اظهاراتی که ممکن است به عنوان طرفداری و یا مخالفت با هریک از فلسفه ها و یا تشکیلات سیاسی موجود تلقّی شود ، امتناع نماییم . موضع اهل بهاء باید دوری و کناره گیری تامّ باشد . آنان نه طرفدار سیستم های سیاسی اند و نه مخالف با آنها می باشند . نه آنکه آنان بدخواه دولت های خود می باشند ؛ بلکه به جهت بعضی ملاحظات اساسی منبعث از تعالیم بهائی و دستگاه اداری أمرالهی ، ترجیح می دهند که در مسائل سیاسی ، درگیر نشوند و مورد سوء تفاهم و سوء تعبیر هم میهنان خود قرار نگبرند .
در پرتو این أصل ، آشکار می شود که ارسال مقالاتدربارۀ مسائل سیاسی جاری به روزنامه ها ، ضرورتاً نوبسنده را به تلویح یا به تصریح ، وادار به اظهار نقد و نظر خود دربارۀ این موضوع می نماید و به علاوه این امکان را فراهم می آورد که مورد سوء تفاهم و سوء تعبیر سیاستمداران ، قرار گیرد . بنابراین بهترین کار آن است که أصلاً دربارۀ سیاست های جاری مطلبی نگاشته نشود . »
( دوم مارچ 1934 )

روش مناسب انتقاد از نظام سیاسی – اجتماعی جهان امروز

در همان توقیع از قِبَل حضرت ولی أمرالله می نویسند : « أمّا روشی وجود دارد که شخص می تواند بدون اجبار به جانبداری و یا مخالفت با رژیم های موجود به انتقاد از نظام سیاسی و اجتماعی کنونی بپردازد و آن روشی است که حضرت ولی أمرالله در توقیع ” هدف نظم بدیع جهانی ” اتّخاذ نموده است . انتقدات ایشان از شرایط جهانی ، علاوه بر اینکه ماهیّتاً جنبۀ عمومی دارد ، بسیار انتزاعی است ؛ یعنی به جای محکوم کردن تشکیلات و مؤسّسات موجود به نکات عمیق تری می پردازد و به تجزیه و تحلیل أفکار و أصولی مبادرت می نماید که علّت ایجاد آنها بوده است . به جهت اینکه این روش ، برخوردی صرفاً ذهنی و فلسفی با مسألۀ بحران سیاسی جهان است در صورت دست یازیدن به آن هیچ گونه اعتراضی متوجّه شما نخواهد بود ؛ زیرا بلافاصله شما را از زمینۀ عملی سیاست به سمت جنبۀ نظری آن سوق می دهد ؛ ولی با در نظر گرفتن این حقیقت که به هیچ وجه نمی توان حدّفاصل روشنی بین تئوری و عمل ، قائل شد ؛ شما باید حدّأکثر دقّت و مراقبت را مجری دارید مبادا استفادۀ بسیط و گسترده ای از این روش به عمل آورید .»
( دوم مارچ 1934 )

عضویّت در أحزاب سیاسی و انکار أصول صلح و وحدت

بیت العدل أعظم می فرمایند : « جامعۀ بهائی ، سازمانی جهانی است که در صدد تأسیس صلح عمومی بر کرۀ خاکی می باشد ؛ اگر شخص بهائی در جهت أهداف یک حزب برای غلبۀ بر حزب دیگر کوشش کند این خود ، انکار روح واقعی دیانت بهائی می باشد . بنابراین عضویّت در هرحزب سیاسی ، ضرورتاً متضمن انکار همه و یا بعضی از أصول صلح و وحدتِ اعلام شده توسّط حضرت بهاءالله می باشد . همچنان که حضرت عبدالبهاء می فرمایند : ” حزب ما حزبِ خداست ؛ ما به هیچ حزبی تعلّق نداریم . ”
اگر یک فرد بهائی به عنوان حق خود نسبت به حمایت از یک حزب سیاسی معیّن ، اصرار ورزد ؛ دیگر نمی تواند همین درجه از آزادی عمل را در مورد سایر بهائبان ، مضایقه کند و این به آن مفهوم است که در میان صفوف مؤمنان به أمر الهی که هدف أوّلیۀ آن اتّحاد همۀ أفراد بشر به عنوان أعضاء یک خانوادۀ بزرگ ، تحت هدایت الهی می باشد ؛ بهائیانی وجود خواهند داشت که مخالف یکدیگر خواهند بود و آنگاه سرمشق و نمونۀ عملی اتّحاد و هماهنگی که جهان در جستجوی آن است کجا خواهد بود ؟
اگر مؤسّسات أمرالله ، معاذالله ، درگیر مسائل سیاسی شوند ؛ بهائیان به جای آنکه خود را نشأ حبّ و وفاق بینند ، مصدر بغض و شقاق مشاهده خواهند کرد . اگر آنان در کشوری به حمایت از عقیده ای خاص برخیزند ، مجبورند که نظر مردم را در کشوری دیگر در خصوص أهداف و مقاصد أمر الهی تغییر دهند و با درگیری در منازعات سیاسی ، بهائیان به جای اصلاح و مساعدت عالم ، خود در گرداب های مهلکه اش معدوم و مفقود خواهند شد . موقیّت جهان ، چنان مغشوش است و مواضیع أخلاقی که زمانی از وضوح کامل ، برخوردار بود چنان با دسته بندی ها و جبهه گیری های خصومت آمیز و خودخواهانه مخلوط شده است که بهترین راه برای خدمت به منافع عالبۀ کشوری و نجاح و فلاح عالم انسانی از دیدگاه شخص بهائی ، اغماض از مقاصد و وابستگی های سیاسی و حمایت کامل و تمام عیار از نظام حضرت بهاءالله می باشد . »
( دستخط معهد أعلی خطاب به محافل روحانیۀ ملّی افریقا – 8 فوریه 1970 )

مشارکت در تهیۀ تبلیغات انتخاباتی

« در جواب پرسش شما مورّخ 24 سپتامبر ، راجع به اشتغال یک فد بهائی در تهیّۀ تبلیغات تلویزیونی برای مبارزات سیاسی ، بیت العدل أعظم الهی ما را موظّف داشتند تا منویات ایشان را دایر بر اینکه شخص مزبور باید از فعّالیّت هایی که حامی مبارزات یک فرد سیاسی است پرهیز کند ؛ اعلان نماییم . اگرچه این أمر نباید به اعمال محدودیّتی برای همکاران غیربهائی او تلقی گردد . »
( نامه ای از قِبَل بیت العدل أعظم ، خطاب به محل روحانی ملّی آلاسکا – 29 اکتبر 1979 )

* مأخذ : أنوار هدایت – صص 566 – 553 /فصل سی و نهم – مطالب 1440 تا 1469*